Ik ben ontwerper en werk binnen
Studio Maaike Roozenburg aan projecten op het snijvlak van design,
(kunst)historie en visuele communicatie. De afgelopen jaren in het bijzonder
aan het project Smart Replicas in samenwerking met musea, wetenschappers,
studenten en technische bedrijven. Een project over erfgoed waarin design en
techniek samenkomen. ‘Smart replicas’ is een term die ik gegeven heb aan
replicas van historische gebruiksgoed die zijn gemaakt middels een combinatie
van 3D scan- en printtechnieken. Op deze manier worden museale stukken opnieuw
dagelijks gebruiksgoed. Met augmented reality worden de Smart Replicas verrijkt
met verhalen over de geschiedenis van de objecten. Met een smartphone kunnen de
replicas ‘uitgelezen’ worden. Het historisch object met haar geschiedenis terug
op de keukentafel.
Het prototype dat tot nu toe is
ontwikkeld van de Smart Replica is een ‘proof of concept’ en ‘proof of
technique’. Ofwel, we zijn vooral bezig geweest om het technisch te laten
werken. En om een betekenisvolle AR ‘laag’ te ontwerpen van 3D informatie en
historische bronnen. Dit is nu gelukt.
Echter, de artistieke kant van de
Smart Replica zelf, de kwaliteit van het fysieke object, is nog niet uitgewerkt
en in een ‘schets fase’. En juist dit onderdeel is artistiek inhoudelijk zo
interessant: Hoe kun je de grenzen van het fenomeen replica oprekken? Het gaat daarbij
niet om een letterlijke kopie, maar om het onderzoeken en articuleren van die
aspecten van het origineel die nu relevant voor ons zijn. Daarin vindt een
samenspel plaats van materiaal, techniek, oppervlakte structuur, detaillering
etc. Hoe verhoudt de replica zich tot het ‘origineel’?
Hoe kunnen ‘high’ tech en ‘low’
tech (historische technieken) op een interessante manier bij elkaar komen?
Hoe behoud je de integriteit van
het origineel en maak je het betekenisvol gebruiksgoed voor het heden?
Om dit te kunnen onderzoeken en
uitwerken is een samenwerking aan
gegaan met de Gemeente Amsterdam: Monumenten en Archeologie. Zij hebben een indrukwekkende collectie historische
gebruiksgoed en kennis over dit gebruiksgoed. In tegenstelling tot de musea en
museale collecties waar tot nu toe voornamelijk mee is gewerkt, ligt bij de
Archeologische dienst de nadruk op gebruik, en het object als historische bron.
Zij verzamelen niet voor de mooi, of de pronk, maar om het dagelijks leven van
mensen te reconstrueren. Juist dit vind ik als ontwerper inhoudelijk heel
interessant: voorwerpen die dagelijks zijn gebruikt totdat ze kappot gingen. Beschadigde
en gerepareerde objecten, gebroken en onvolledige voorwerpen.
